Schoenherstel
met toekomst
Hoe vakmanschap en sociale tewerkstelling elkaar vinden
in Mechelen
In een samenwerking tussen schoenhersteller Geert Millis en Kris Bauwelinck van maatwerkbedrijf Ecoso, ontstaat iets bijzonders in Mechelen: een project dat het ambacht van schoenhersteller nieuw leven inblaast via opleiding en het activeren van talent.
Geert Millis is al meer dan veertig jaar actief als schoenhersteller. Hij nam de zaak van zijn vader over in 1983 en runt sindsdien samen met zijn vrouw een winkel in hartje Mechelen. Al van kindsbeen af was het duidelijk: schoenen herstellen zit in zijn bloed. Maar nu hij zelf op enkele jaren van zijn pensioen staat, wil hij zijn stiel beginnen doorgeven.
In Kris Bauwelinck vond hij een bondgenoot: Kris is bezieler van De Recupperij, een circulaire werkplaats van maatwerkbedrijf Ecoso. Via gemeenschappelijke contacten – onder andere met lokale ondernemer Koen Van Pottelberg van Den Brillenman – kwamen Geert en Kris in contact. De klik was er snel: de schoenmakersstiel behouden en tegelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kansen geven, dat was hun gedeelde ambitie.
Van opslag naar opleidingsatelier
Geert bracht meer dan alleen ervaring mee naar de samenwerking. Vijf jaar geleden nam hij het machinepark van een failliete collega over. De toestellen stonden sindsdien in een opslagplaats, ongebruikt maar perfect werkbaar. “Eigenlijk kostte het me meer om ze te stockeren dan dat ze opbrachten,” zegt Geert. Hij besefte dat het materiaal perfect kon dienen voor opleiding. En zo ontstond het idee om binnen De Recupperij een praktijkgerichte leeromgeving op te zetten.
In november 2024 startte het proefproject. Elke maandag geeft Geert – op zijn vrije dag – les schoenherstel aan een groepje van acht cursisten. “We wilden bewust kleinschalig beginnen,” zegt Kris. “We wilden eerst nagaan of deze vaardigheden overdraagbaar zijn, en of deelnemers zich die echt eigen kunnen maken.” Intussen blijkt dat twee cursisten door zouden kunnen groeien naar een vervolgtraject in schoenherstel.
De opleiding staat open voor iedereen binnen De Recupperij, ongeacht achtergrond of huidige functie. “We zien dit als een manier om talent te ontdekken en mensen te laten groeien, misschien wel richting een duurzame rol binnen of buiten onze werking,” zegt Kris.
Ruimte om te groeien
Met de infrastructuur van De Recupperij, de machines die Geert ter beschikking stelt en zijn vrijwillige inzet als lesgever, is de basis van het project sterk én laagdrempelig. “Het risico is minimaal,” zegt Kris. “Net daardoor kunnen we dit traject verkennen en volop inzetten op het ontdekken van kansen.” Hij voegt eraan toe: “Zelfs als het in het slechtste geval geen succes is op termijn, hebben we onderweg al mensen kunnen opleiden en in beweging brengen.”
Decathlon is inmiddels een van de partners die experimenteert met kleine herstellingen via De Recupperij, naast gelijkaardige trajecten met andere organisaties. “We zien dit niet als een exclusief model,” zegt Kris. “Er zijn veel initiatieven in ontwikkeling, en die kunnen elkaar versterken. Het gaat erom dat iedereen vanuit zijn eigen werking bijdraagt, we hoeven elkaar niet te beconcurreren. Ik geloof meer in samenwerken.”
De samenwerking met Geert zou op termijn kunnen laten zien hoe ambachtelijke vakken zoals schoenherstel een plek zouden kunnen krijgen binnen een sociaal werkmodel. Het raakt aan een breder maatschappelijk vraagstuk: hoe behouden we lokaal vakmanschap wanneer opvolging en opleiding vaak ontbreken? “Er zijn nog amper schoenherstellers over en de investering om van nul te beginnen is groot,” zegt Geert. “Maar als je blijvend inzet op opleiding, vakkennis en kwaliteit, dan zou er zeker toekomst in zo’n model kunnen zitten.”
Herstel als nieuwe norm
Geert merkt in zijn eigen winkel dat steeds meer jonge mensen hun tweedehandsschoenen binnenbrengen voor een grondige opknapbeurt. “Schoenherstel is terug hip,” zegt hij. “Maar je moet er als hersteller wel volledig voor gaan. Alleen dan bouw je een reputatie op. Ik heb altijd bewust gekozen om geen sleuteldienst of andere zaken bij te doen – focus op enkel schoenherstel werkt.”
Die focus is ook wat Kris wil bewaken binnen De Recupperij: geen sterk gesubsidieerde projecten, maar initiatieven die op termijn op eigen benen staan. “Dat hoeft geen winstmodel te zijn,” benadrukt hij. “Als we mensen kunnen betalen, een ecosysteem creëren en maatschappelijk waarde leveren, dan is dat voor mij genoeg.”
Wat brengt de toekomst?
Kris gelooft dat een lokale en ambachtelijke dienst als schoenherstel een nieuwe plek krijgt in een maatschappij die op termijn afstand zou kunnen nemen van massaconsumptie. Geert beaamt en nuanceert tegelijkertijd: “Schoenherstel zal volgens mij nooit een puur online business worden,” zegt Geert. “Je moet de schoenen zien, je moet de klant spreken. Dat is net onze sterkte. De zelfstandige schoenhersteller zoals we die op vandaag nog kennen zal evolueren naar een andere vorm, eerder binnen een sociale werkplaats of binnen een groter bedrijf, zoals slagers vandaag bijvoorbeeld ingebed zijn in supermarkten.”
Geert en Kris zijn ervan overtuigd dat het vak nog toekomst heeft, op voorwaarde dat het zich aanpast aan de veranderende realiteit. Schoenherstel draait meer dan vroeger niet alleen om techniek, maar vooral ook om ondernemerschap. De klassieke schoenmaker verdwijnt misschien gedeeltelijk, maar in een andere context — zoals een sociale werkplaats — kan het vak perfect verder leven.