11 mei Hersteller in the picture: Elke van de Klokkenkliniek
Repareren is essentieel voor een duurzame en crisisbestendige economie. Net wat we nodig hebben na corona. Toch blijft de reparatiesector een kleine en vaak onderbelichte sector. Daarom zet Repair&Share herstellers in the picture.
Elke Op de Beeck heeft in Mechelen een klokkenkliniek. Je kunt er klokken en horloges laten herstellen en restaureren. Voor haar skills kreeg ze de wettelijke erkenning als ambachtsvrouw. Samen met haar vader beheert Elke ook een horlogeriemuseum. Daar luisterden we naar Elkes bijzondere verhaal.
Waarom vind jij herstellen belangrijk?
In mijn branche is herstellen niet altijd makkelijk. De Zwitsers hebben het grootste deel van de markt in handen. En Zwitserse merken leveren bijvoorbeeld geen wisselstukken als je niet in hun netwerk van verkopers zit, tenzij je de nodige certificaten behaalt. Voor certificaten moet je dure workshops volgen. Enkele jaren later vervallen die certificaten en moet je opnieuw een opleiding volgen. Voor alle merken een certificaat halen is zowat onbetaalbaar.
Onze zorg gaat verder dan repareren, wij willen de klok ook zo authentiek mogelijk houden, met originele stukken, en geen sporen na te laten wanneer we ze openvijzen. We kruipen in de huid van degene die de klok maakte en reconstrueren zijn weg.
Wat is de motivatie van jouw klanten om hun klok of horloge te laten herstellen?
Wij werken vooral met antieke objecten. Voor onze klanten hebben die stukken een emotionele waarde. Toch moet ze werken; een klok die niet werkt, leeft niet.
We herstellen ook dure mechanische horloges. Om ze in goede conditie te houden, moet je die om de zoveel tijd eens onderhouden.
Heb je een fijne herstel-anekdote voor ons?
Wij krijgen vaak stukken die al jaren onder het stof liggen. Er is vanalles mis mee. Als je zo’n klok dan weer aan de gang krijgt, dat is geweldig. Ik heb een keer een 18de eeuwse klok binnengekregen met een “eeuwigdurende kalender” erin (die toont op welke weekdag een datum valt, vandaag, in het verleden en in de toekomst). Een deel van die kalender was weg. Het heeft maanden opzoekwerk gevraagd om te achterhalen hoe dat systeem in elkaar zet, met vallen en opstaan. Het was fantastisch om die periode te kunnen afsluiten met: “het werkt!”.
Hoe heb je leren herstellen?
Ik ben in mijn vaders voetsporen getreden. Ik ben opgegroeid tussen de klokken. Vanaf mijn 16de hielp ik geregeld mee in het atelier. Ik stelde veel vragen en merkte dat ik er meer over wilde weten.
Ik heb Handelswetenschappen gestudeerd in Brussel. Om het beschermd beroep van klokkenmaker aan te nemen, moest ik daarna de middenjury passeren. In avondschool heb ik nog een antiekopleiding van twee jaar gevolgd. Zo deed ik extra kennis op over de materialen waarmee we werken (de houten kasten, de zilveren onderdelen enz.). Na een stage bij mijn vader, kon ik zelf aan de slag.
Je bent als vrouw aan de slag in een technisch beroep, hoe ervaar je dat?
Er zijn een aantal vrouwen in deze sector actief, maar niet veel. In dit beroep tref je vooral oudere mannen.
In het begin was dat lastig. Klanten hadden soms vooroordelen tegenover een vrouw. Als ze onze winkel binnenkwamen, vroegen ze aan mij om “meneer eens te halen”. Ik kon hen niet meteen overtuigen van mijn kennis van zaken. Tot ik hun klok voor hun ogen kon openvijzen. Ondertussen heb ik daar geen last meer van.
Naast het herstellen en restaureren van klokken hebben jullie ook het horlogeriemuseum.
Mijn vader is ermee gestart in 1983. Hij is eigenlijk echt een hamsteraar. Hij komt natuurlijk dagelijks in contact met klokken en horloges. Als je dan eens een mooie klok tegenkomt voor een prijsje, dan wil je die graag hebben. Zo had hij na een tijdje een mooie collectie bij elkaar. Het leek zonde om die collectie niet aan de buitenwereld te tonen. Zo ontstond het museum.
Breng je een bezoek aan het museum, dan moet je echt de rondleiding volgen. Alleen zo ontdek je het verhaal dat de klokken vertellen, leer je oog hebben voor de ziel en het vernuft die in de klokken vervat zitten.
Dankjewel voor dit gesprek.
We wensen Elke een heropstart na corona die loopt als een klok!
Interview: Lobke Van Wesembeeck
Foto’s: Stijn Swinnen
Meer informatie over de Klokkenkliniek en het Horlogeriemuseum
Daar kun je (na de coronacrisis) op woensdag en zaterdag terecht voor een rondleiding, ofwel op afspraak.
Klik hier voor meer informatie over ‘Hersteller in the picture‘ en meer verhalen