12 okt Herstellers maken alles weer goed: Yona van Servilux
Yona Jonkers ging in februari 2021 als gloednieuwe hersteller aan de slag bij Servilux in Hasselt. Ze is nieuwsgierig naar alles wat met techniek te maken heeft. Yona volgde een opleiding als leerkracht techniek en specialiseert zich momenteel in het herstellen van koffiezetapparaten, microgolfovens, mixers, stoomapparaten en stofzuigers. Wij vroegen haar en CEO Ward Dumon hoe zij hun job ervaren en hoe we ervoor kunnen zorgen dat mensen hun spullen vaker repareren.
Wat was jullie persoonlijke motivatie om hersteller te worden?
Yona: Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in techniek en in hoe apparaten werken. Als klein meisje keek ik vaak over de schouder van mijn vader mee wanneer hij toestellen repareerde. Door thuis een beetje te knutselen en dingen open te maken, leerde ik heel wat bij.
Ward: Ik was 14 toen ik begon. Ik wou thuis een televisie herstellen waar iets defect aan was. Mijn nonkel werkte toen in een elektrowinkel en zei dat ik dat nooit hersteld zou krijgen. Hij had gelijk. Ik heb die televisie nooit kunnen herstellen, maar voor mij was dat de drive om het volgende toestel wel te kunnen repareren.
Yona, welke evoluties zie jij binnen de herstel sector?
Herstellen is op een aantal vlakken ingewikkelder dan vroeger. Bij sommige mixers moeten we bijvoorbeeld plaatjes breken om ze uiteen te halen. Dan moeten we die toestellen echt kapot maken alvorens we ze kunnen repareren. Toestellen hebben ook steeds meer modules en functies waardoor het moeilijker wordt om te weten wat er kapot is en waar de fout nu precies zit.
Anderzijds zijn er ook zaken die makkelijker geworden zijn. Voor sommige apparaten stellen de producenten ons een diagnose-software ter beschikking. Bij nieuwe scheerapparaten bijvoorbeeld kan ik het toestel aansluiten op de computer en het programma geeft mij zeer waardevolle informatie over de toestand en het gebruik van dat toestel. Die diagnose-software stelt ons in staat om defecten sneller op te sporen en herstellingen efficiënter uit te voeren.
Wat is volgens jullie nodig opdat we meer spullen zouden repareren?
Yona: Er zou meer reclame gemaakt moeten worden voor herstel. Consumenten weten dat ze hun kapotte toestellen kunnen recycleren bij Recupel, maar dat er ook herstelcentra bestaan, is minder bekend. Daarnaast zouden er ook meer lokale herstelcentra moeten komen, zodat mensen hun spullen sneller en dichterbij huis kunnen laten repareren.
We hebben dus meer herstellers nodig. Daarom moeten we meer jongeren warm maken voor een technische opleiding. Er zouden ook meer opleidingsmogelijkheden moeten zijn en plekken waar nieuwe technieken of ideeën kunnen ontstaan over ecologisch design.
Ward: Veel hangt ook af van de fabrikanten. Zij kunnen hun design aanpassen zodat repareren makkelijker wordt. De tijd die nodig is om een toestel open te maken en een herstelling uit te voeren stijgt alsmaar en die tijd kost ook geld. Het zou helpen als toestellen bij verkoop een score zouden krijgen die duidelijk aangeeft hoe repareerbaar een toestel is.
We zien dat veel toestellen niet hersteld worden omdat het te duur is. Het is vandaag als zelfstandig hersteller van elektro bijna onmogelijk om je boterham te verdienen. Dat komt door de hoge prijs van onderdelen en een tekort aan informatie. Er moeten maatregelen genomen worden om die mensen te ondersteunen. Politici zouden fabrikanten bijvoorbeeld kunnen verplichten om herstelinformatie beschikbaar te stellen voor alle herstellers en niet alleen voor onze sector. Ook een belastingverlaging op herstellingen zou kunnen helpen om de reparatiekost te drukken.
Ward, zijn er concrete zaken die jullie met Servilux doen om repareren te promoten?
Wij hadden een project met leerlingen uit een niet technische opleiding. Het doel was om hen in contact te brengen met technische terminologie en te tonen hoe ze zelf een toestel kunnen openmaken. Met enkele kleine tips van onze technische medewerkers slaagden ze erin om veel zelf te doen. Dat gaf hen echt een kick. De leerlingen filmden alles en deelden hun video’s op iFixit, een website met herstelhandleidingen.
Mijn langetermijnproject waar ik mee bezig ben, is om de kostprijs van een defect aan een toestel in kaart te brengen. Hoeveel zal een reparatie mij kosten? Dat is dé vraag die consumenten zich stellen. Wij ontwikkelen momenteel een tool die op basis van een foto van de productsticker van een toestel kan voorspellen welk onderdeel defect is en hoeveel de reparatie zal kosten. Zo kunnen we consumenten die twijfelen of ze een defect toestel zouden vervangen of repareren, beter en sneller informeren.
Wie herstellers zoals Yona en Ward wil ondersteunen, kan ons Recht op Repareren Manifest ondertekenen. Zo geven we politici en fabrikanten een duidelijk signaal dat de herstelsector nood heeft aan systemische veranderingen.
Foto’s: Michiel Devijver
Meer over Servilux in Hasselt: nl.servilux.be