01 feb De repair-score: in Frankrijk bestaat het al!
Sinds 1 januari krijgen wasmachines, grasmachines, laptops, TVs en smartphones in Frankrijk een label dat toont hoe makkelijk ze te repareren zijn. Het is de bedoeling dat op termijn alle elektrische toestellen op de Franse markt zo’n label krijgen. Zo kunnen klanten in de winkel of webshop de toestellen vergelijken op hun repareerbaarheid (zoals bv op deze site). Opvallend: de repair-score is er geen vrijblijvend label, maar een verplichte maatregel.
Een repair-wat?
De repair-score is een label dat in één oogopslag duidelijk maakt hoe goed een product te repareren is. Doet het nutri score-label dat de voedingswaarde van je pizza aangeeft een belletje rinkelen? Wel, het is iets soortgelijks, maar dan voor de herstelbaarheid van je wasmachine of telefoon.
De score wordt berekend op basis van objectief meetbare criteria zoals de beschikbaarheid van herstelinformatie, de demonteerbaarheid van het toestel, de beschikbaarheid en de prijs van de wisselstukken.
Waarom een repair-score?
De score heeft drie doelen:
- Consumenten beter informeren zodat ze kunnen kiezen voor de meest duurzame en herstelbare producten. Zowel onderzoek in Europa als in Vlaanderen toonde aan dat consumenten beter repareerbare producten willen én vragende partij zijn om meer informatie te krijgen over de repareerbaarheid en duurzaamheid van de producten die ze in de winkel of webshop aantreffen.
- Fabrikanten stimuleren om beter herstelbare producten als een concurrentieel voordeel te zien. Dat laatste kan wel degelijk werken bleek uit de ervaring van de Franse electro-keten Fnac-Darty die al jaren met zo’n score experimenteert.
- De overheid een instrument geven om in hun circulaire economie beleid duurzame en herstelbare producten te stimuleren en minder duurzame producten te benadelen of te weren.
Een goed compromis
Om de repair-score op te stellen, gingen de Fransen niet over één nacht ijs. Drie jaar lang onderhandelden producenten, start-ups, retailers, herstellers, milieu- en consumentenorganisaties en overheidsdiensten over hoe die score er moest uitzien en hoe ze berekend zou worden.
Die onderhandelingen liepen niet altijd even makkelijk, zo getuigde de Franse organisatie Halte à l’Obsolescence Programmée (HOP) tijdens een webinar van Right2Repair Europe op 28 januari 2021. Producenten drongen er bijvoorbeeld op aan om software defecten en de kostprijs van de wisselstukken niet in de score op te nemen. Die slag haalden ze gelukkig niet thuis. Prijs en de mogelijkheid om software te herinstalleren zijn nu wel degelijk in de score opgenomen.
Maar ook de milieu- en consumentenorganisaties moesten een aantal toegevingen doen. Zo is de levertermijn van de wisselstukken niet zichtbaar voor de consument. Ook zal de overheid niet extra controleren of producenten de scores correct invullen. Consumenten(organisaties) moeten zelf een klacht indienen als de scores volgens hen niet kloppen.
Over het algemeen is HOP wel tevreden met het resultaat. De repair-score is een systeem met objectieve en makkelijk verifieerbare criteria, die elk evenveel doorwegen. Dat laatste is belangrijk om valse hoge scores te vermijden. Als er voor een product bijvoorbeeld geen of enkel heel dure wisselstukken beschikbaar zijn, dan krijgt het product een slechte eindscore, ook al scoort het heel goed op alle andere criteria.
Next step: België?
Net als onze Franse collega’s, ziet Repair&Share de repair-score als een belangrijke hefboom voor de circulaire economie, naast andere maatregelen zoals langere garanties, gebruikstellers op elektrische toestellen, het bestrijden van software veroudering en het inperken van reclame die overconsumptie aanmoedigt. Daarom roepen wij de Belgische overheid op om ook in ons land een verplichte repair-score in te voeren (zie ook ons beleidsvoorstel repair-score). Laat ons gebruik maken van het voorbereidende werk dat al in Frankrijk is gebeurd, het Franse systeem overnemen en snel starten!
