Europese Ecodesign Richtlijn maakt repareren makkelijker

Right to Repair Actie febrruari 2019

Europese Ecodesign Richtlijn maakt repareren makkelijker

Fabrikanten die wasmachines, koelkasten, vaatwassers en televisies willen verkopen in de EU, moeten ervoor zorgen dat die toestellen makkelijker te repareren zijn. Dat komt door een aantal nieuwe wetten, die sinds maart 2021 van kracht werden in heel de EU, dus ook in België.

Rosalie Heens, projectmedewerker bij de organisatie Repair&Share vertelt er meer over:

Sinds maart 2021 gelden in alle Europese lidstaten nieuwe wetten voor  grote huishoudtoestellen zoals wasmachines, televisies, koelkasten en vaatwassers. Die wetten worden ook de Europese Ecodesign Richtlijn genoemd. Ze moeten ervoor zorgen dat die toestellen minder energie verbruiken en makkelijker te repareren zijn.

Waarom is het belangrijk dat repareren makkelijker wordt? 

Uit onderzoek weten we dat  heel wat toestellen zoals wasmachines, mixers en koptelefoons sneller kapot gaan en moeilijker te repareren zijn dan 20 jaar geleden. Daardoor gooien we veel elektrische apparaten weg en zitten we met een enorme berg ‘e-waste’ of elektronisch afval opgescheept. Die afvalberg groeit elk jaar sneller. Op dit moment groeit hij zelfs drie keer zo snel als de wereldbevolking. Een deel van dat afval wordt wel gerecycleerd, maar ook dat kost veel energie en stoot een hoop CO2 uit. Door onze toestellen te repareren, kunnen we ze langer gebruiken. Zo hebben we minder afval én doen we iets goed voor het klimaat.

Wat heeft jullie organisatie, Repair&Share, daarmee te maken?

Verschillende fabrikanten probeerden de Europese politici te overtuigen om de nieuwe wetten af te zwakken. Ze willen dat het moeilijk en duur blijft om toestellen te repareren. Samen met organisaties uit verschillende landen protesteerde Repair&Share daartegen. We vinden dat mensen weer de kans moeten hebben om kapotte spullen te repareren. Samen met andere organisaties voeren we daarom campagne voor het Recht op Repareren

Hebben de Europese politici naar jullie geluisterd?

De nieuwe wetten zijn een stap in de goede richting, maar er is volgens ons nog veel ruimte voor verbetering!

Wat is volgens jullie het goede nieuws?

De nieuwe wetten maken het gemakkelijker om vaatwassers, wasmachines, televisies en koelkasten te repareren.  Enkele voorbeelden:

  • Fabrikanten moeten ervoor zorgen dat je toestellen uit elkaar kunt halen zonder ze te beschadigen. Ze mogen geen toestellen meer dichtlijmen of -smelten. Ze mogen ook geen schroeven meer gebruiken waar geen enkele schroevendraaier op past.  Toestellen moeten volgens de nieuwe wetten te demonteren zijn met gewoon gereedschap dat je in een doe-het-zelf-zaak vindt.
  • Als je iets wilt repareren, heb je vaak een reserveonderdeel nodig. Die onderdelen zijn vaak moeilijk te vinden. Fabrikanten verkopen ze niet, of het duurt erg lang om ze te krijgen. De Ecodesign wetten verplichten fabrikanten nu om een aantal onderdelen nog tot 7 jaar te blijven verkopen. Ze moeten  er een ‘redelijke prijs’ voor vragen En ze moeten die onderdelen ook binnen de 15 werkdagen leveren. Het kan dus niet meer dan je maanden op een reserveonderdeel moet wachten. 

Je spreekt over wasmachines, koelkasten, televisies en vaatwassers. Gelden de nieuwe wetten dan alleen voor deze toestellen? 

Inderdaad. Voor elk type toestel worden er aparte wetten gemaakt. De Europese Unie is wel van plan om de komende jaren ook Ecodesign-wetten te maken voor andere toestellen, zoals stofzuigers, verwarmingstoestellen, smartphones, laptops,… We hoorden dat die nieuwe wetten de Ecodesign-wetten van 2021 als vertrekpunt zullen nemen. Ook dat is goed nieuws, want het betekent dat ook die toestellen makkelijker herstelbaar zullen moeten worden. 

Wat kan er volgens jullie nog beter? 

Het blijft in veel gevallen nog steeds moeilijk, onmogelijk of duur om aan reserveonderdelen te komen. Enkele voorbeelden:

  • Sommige onderdelen moeten fabrikanten alleen aan professionele herstellers verkopen en niet aan mensen die hun toestel zelf willen herstellen. Een voorbeeld: is het rubber van je koelkastdeur kapot, dat zul je een nieuwe rubber kunnen bestellen en de herstelling zelf doen. Is het lampje of de thermostaat kapot, dan is de fabrikant niet verplicht om jou dat reserveonderdeel te verkopen. Dat onderdeel moeten ze enkel aan professionele herstellers verkopen.
  • Niet alle onderdelen moeten als reserveonderdeel beschikbaar zijn. Bij televisietoestellen bijvoorbeeld moet het scherm niet vervangbaar zijn. Gaat je scherm stuk, dan is de kans groot dat je toch een volledig nieuw toestel zult moeten kopen, omdat je nergens een nieuw scherm kunt kopen.
  • Fabrikanten zijn niet verplicht om onderdelen apart te verkopen. Ze mogen ervoor kiezen reserveonderdelen enkel in een pakket te verkopen. Bijvoorbeeld: is een klein onderdeeltje zoals kogellager van de wastrommel van je wasmachine kapot, dan kan het dat je die enkel kunt kopen als je er ook een volledige wastrommel bijkoopt. Hiervoor moet je natuurlijk een pak meer betalen.

Wat wil de Recht op Repareren campagne daaraan doen?

We willen de Europese policiti overtuigen om betere wetten te maken. We  gaan met hen in gesprek. We vragen hen bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat iedereen makkelijk en goedkoop reserveonderdelen kan kopen. 

Kunnen gewone burgers ook iets doen? 

Zeker! Als jij ook vindt dat het makkelijker en goedkoper moet worden om kapotte spullen te repareren, dan kun je je stem laten horen. Dat kun je bijvoorbeeld doen door onze campagne te ondertekenen. Hoe meer mensen tonen dat ze onze campagne steunen, hoe meer indruk we kunnen maken op politici en fabrikanten. De campagne kun je ondertekenen via deze link

Meer lezen