Living Lab – Herstel Eerst
Het Living Lab ‘Herstel Eerst’ onderzoekt hoe we de circulaire economie in Vlaanderen kunnen versterken door kapotte eletr(on)ische apparaten eerst te repareren en te hergebruiken, in plaats van deze onmiddellijk te recycleren. De focus ligt hierbij op klein huishoudelijk elektro (KHE).
Leading partner en promotoren: Repair&Share, Herw!n en Maakbaar Leuven
Met de steun van: Agentschap Innoveren & Ondernemen
OVER HET PROJECT
Heel wat huishoudtoestellen die vandaag in de recyclagestroom belanden, zijn nog perfect herstel- en herbruikbaar. Het Living Lab Herstel Eerst onderzoekt hoe we de levensduur van klein huishoudelijk elektro kunnen verlengen door het te repareren en/of in hergebruik te brengen.
We brengen alle actoren uit de waardeketen samen om structurele uitdagingen binnen de hersteleconomie aan te pakken. Met een breed partnerschap van herstellers, producenten, kringloopcentra, retailers, onderzoekers en beleidsmakers zoeken we naar oplossingen om herstel van klein elektro positief te beïnvloeden.
Zo dragen we bij aan de transitie naar een circulaire economie, met een hoger waardebehoud van consumentenelektronica in de hele gebruiksfase en een substantiële vermindering van materiaalgebruik.
Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) is de snelst groeiende afvalstroom ter wereld. Met 'Herstel Eerst' zetten we verder in op de transitie naar een circulaire economie en de Vlaamse beleidsdoelstelling om materiaalverbruik met 30% te verminderen tegen 2030.
STRATEGIE
Binnen dit VLAIO Living Lab lanceren en evalueren we proefprojecten en schalen we succesformules verder op. We delen kennis met projectpartners en een breder netwerk van stakeholders in interne en open leersessies. We werken daarbij rond drie centrale thema’s:
Herstelpunten en businessmodellen
We ontwikkelen kwaliteitsvolle diagnose- en herstelcentra voor huishoudelijk elektro waar consumenten – tegen een laagdrempelige prijs – terecht kunnen voor advies en herstellingen. Op lange termijn willen we een breed en lokaal netwerk uitbouwen van ateliers waardoor herstel voor consumenten een evidente keuze wordt.
Productstromen optimaliseren
Door diverse spelers in de waardeketen samen te brengen, zorgen we ervoor dat herstelbare producten langer in de kringloop blijven. Om optimaal in te zetten op het waardebehoud van toestellen, ontwikkelen we een techniek waarbij herstelbare toestellen systematisch gescheiden ingezameld worden.
Herstellers opleiden en kwaliteitslabel ontwikkelen
We verbeteren het opleidingsaanbod voor herstellers en zorgen dat dit aanbod is afgestemd op de arbeidsmarkt. Door middel van een gecertificeerd opleidingsaanbod willen niet alleen meer herstellers activeren, maar ook een kwaliteitslabel ontwikkelen om de perceptie rond herstel positief te beïnvloeden. Zo krijgen consumenten meer vertrouwen in de beschikbare herstelopties.
Gereviseerde onderdelen
Via een innovatietraject ontwikkelen we een aanbod aan betaalbare onderdelen verkregen door gerichte en gestructureerde mining van tweedehands componenten. Tegelijk bouwen we de nodige infrastructuur uit voor stockbeheer en distributie.
Herstelpunten en businessmodellen
We ontwikkelen kwaliteitsvolle diagnose- en herstelcentra voor huishoudelijk elektro waar consumenten – tegen een laagdrempelige prijs – terecht kunnen voor advies en herstellingen. Op lange termijn willen we een breed en lokaal netwerk uitbouwen van ateliers waardoor herstel voor consumenten een evidente keuze wordt.
Productstromen optimaliseren
Door diverse spelers in de waardeketen samen te brengen, zorgen we ervoor dat herstelbare producten langer in de kringloop blijven. Om optimaal in te zetten op het waardebehoud van toestellen, ontwikkelen we een techniek waarbij herstelbare toestellen systematisch gescheiden ingezameld worden.
Herstellers opleiden en kwaliteitslabel ontwikkelen
We verbeteren het opleidingsaanbod voor herstellers en zorgen dat dit aanbod is afgestemd op de arbeidsmarkt. Door middel van een gecertificeerd opleidingsaanbod willen niet alleen meer herstellers activeren, maar ook een kwaliteitslabel ontwikkelen om de perceptie rond herstel positief te beïnvloeden. Zo krijgen consumenten meer vertrouwen in de beschikbare herstelopties.
Gereviseerde onderdelen
Via een innovatietraject ontwikkelen we een aanbod aan betaalbare onderdelen verkregen door gerichte en gestructureerde mining van tweedehands componenten. Tegelijk bouwen we de nodige infrastructuur uit voor stockbeheer en distributie.
Consumenten activeren en betrekken
Via actieve testgroepen en burgerpanels (citizen science) achterhalen we welke argumenten, incentives, regelgeving, aanbod,… consumenten effectief kunnen overtuigen om voor reparatie in plaats van recyclage te kiezen. Door input uit deze testgroepen – gekoppeld aan relevant onderzoek rond consumentengedrag – leren we wat consumenten motiveert, stimuleert en faciliteert om een actievere rol op te nemen in de circulaire economie.
Communicatiecampagnes
We lanceren gerichte campagnes om een positieve beeldvorming rond herstel te creëren en om consumenten te informeren over bestaande en nieuwe herstelopties.
Beleidsaanbevelingen
We formuleren beleidsaanbevelingen vertrekkend vanuit de obstructies die de herstelsector momenteel ondervindt. We zetten in op een sterk institutioneel en wetgevend kader om de circulaire omslag in Vlaanderen te bewerkstelligen.
Model voor een stedelijk herstelecosysteem (pilot Leuven)
Via een pilootproject in de regio Leuven zetten we een repair-ecosysteem rond huishoudelijk elektro op en testen we dit uit in de stedelijke context. Door lokale en regionale partnerschappen uit te bouwen, verschuiven we richting meer kwalitatieve inzameling, triage en herstel van klein elektro.
Digitale infrastructuur
We verzamelen en gebruiken data over herstel om de opschaling van diagnose- en herstelactiviteiten in het project te ondersteunen. Door digitale tools te ontwikkelen die gebruikmaken van gerichte en transparante data, zetten in op het ‘Right to Repair’.
NIEUWS
Blijf op de hoogte van het laatste projectnieuws. Schrijf je in voor de nieuwsbrief als partner of als externe stakeholder.
Living Lab ‘Herstel Eerst’ wordt gerealiseerd met de steun van het Vlaamse Agentschap Innoveren & Ondernemen.
Leading partners & promotoren: Repair&Share, Herw!n en Maakbaar Leuven
Het project is een breed partnerschap met verschillende Kringwinkels, afvalintercommunales, Recupel, retailers, producenten, herstelbedrijven, en opleidings-, onderzoeks- en overheidsinstellingen.
